sobota, 23 listopada 2013

Secesyjne serce Imperium Scheiblera

Post o tym miejscu to była tylko kwestia czasu. Oczywistym jest, że musieliśmy tam wejść. Jeszcze bardziej oczywistym jest, że chcieliśmy się tym z Wami podzielić, mimo że temat był już poruszany na wielu łódzkich blogach i stronach.
Secesyjna elektrownia wchodząca w skład Imperium Scheiblera to prawdziwa perełka, która zasługuje na przypominanie o jej istnieniu przy każdej możliwej okazji.

Ale zacznijmy od początku.
Obiekt powstał w 1910 roku, a więc w czasach kiedy dyrektorem naczelnym oraz prezesem zarządu firmy był Karol Scheibler Junior (ur. 1862, zm. 1935), syn Karola Wilhelma. Były to trudne czasy dla łódzkiego przemysłu, gdyż 5 lat wcześniej miejsce miał wielki strajk robotników (na ulice wyszło około 100 tysięcy osób), który skutecznie unieruchomił część łódzkich fabryk. Inwestycja w tak potężną budowlę była dosyć śmiałym posunięciem.

Karol Scheibler Junior

Nowoczesną elektrownię zaprojektował łotewski inżynier budowlany - Alfred Frisch, zatrudniony od 1909 roku jako kierownik biura budowlanego Towarzystwa Akcyjnego Karola Scheiblera (zastępując Pawła Rubensahma, który był odpowiedzialny za projekt Nowej Tkalni powstałej przy skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Kilińskiego i Tymienieckiego). Na budynek elektrowni składają się dwa budynki - maszynownia oraz kotłownia. Dzisiaj skupimy się na maszynowni.

 Teren elektrowni widziany od strony południowo-wschodniej.

Elektrownia zbudowana w stylu secesyjnym wraz z elementami wczesnego modernizmu to prawdziwa rzadkość, jest to jedyny taki budynek w całej Polsce. O secesyjnym rodowodzie elektrowni świadczą m.in. wykrój potężnych okien, połączenie kontrastujących czerwonych klinkierowych cegieł z białym tynkiem.


Elektrownia wyposażona została w dwa turbogeneratory o mocy 4 tys. KM. W tamtych czasach była to naprawdę potężna machina. Dla przypomnienia, dodamy, że pierwsza łódzka maszyna parowa zakupiona przez firmę Ludwika Geyera w 1839 roku miała moc jedynie 60 KM. W ciągu 70 lat postęp technologiczny był niesamowity!
Elektrownia pracowała aż do lat 90tych XX wieku zasilając sieć ogólnomiejską.

Kilka lat temu we wnętrzach elektrowni funkcjonowała ścianka wspinaczkowa "Stratosfera". Klimat towarzyszący wspinaniu się w wielkiej hali maszynowni był genialny. 12 metrów nad podłogą można było poczuć potęgę tego miejsca, ogrom przestrzeni.

W tym momencie obiekt stoi opuszczony. Na okolicznym terenie powierzchnie wynajmowane są rozmaitym firmom, ale sama elektrownia nie doczekała się zagospodarowania. Sporadycznie kręcone są tam ujęcia do filmów czy innych tego typu przedsięwzięć.

Zajrzyjmy więc do środka.

A prowadzą tam piękne zabytkowe, drewniane drzwi.


Po wejściu do środka naszym oczom ukazuje się sławna już klatka schodowa zdobiona secesyjnymi kafelkami.


Uwagę przykuwa też ładna poręcz.


Wchodzimy schodami na górę, mijamy kolejne drzwi i...


Piękny widok. Turbiny, mierniki, zegary, mnóstwo sprzętu. 100 lat temu to miejsce musiało zachwycać jeszcze bardziej.

Teraz trochę zdjęć sprzętu. Bez fachowego komentarza, ponieważ nie jesteśmy znawcami tematu :)

 
Oprócz małego hdru, czy coś rzuca Wam się w oczy?
Niestety, na potrzeby filmu kręconego m.in. w tej hali, maszyny zostały pokryte wapnem, przez co są ewidentnie bardziej białe niż normalnie. Jesteśmy tym faktem zażenowani. Niektóre z maszyn mają prawie 100 lat! Jak można tak traktować zabytki?


Maszyny wyprodukowała firma AEG.









Oprócz maszyn oko cieszą przepiękne, bogato zdobione schody.

Z których mamy pogląd na całą halę.

I te wielkie secesyjne okna :)




Warto zejść na dół, na mroczny poziom zero i zobaczyć pozostałości trzewi wielkich maszyn.







 Na tym kończymy wizytę w przepięknej secesyjnej elektrowni zakładów Scheiblera. A może trafniejszą byłoby powiedzieć w secesyjnej Królowej Łodzi?
Mamy nadzieję, że znajdzie się osoba z odpowiednim kapitałem i pomysłem, której uda się uratować to miejsce, gdyż póki co jej przyszłość stoi pod wielkim znakiem zapytania. Jedno jest pewne - z każdym dniem elektrownia jest w coraz gorszym stanie.

Tradycyjnie już, kończące post, zdjęcie grupowe.






4 komentarze:

  1. Hej, Chciałbym do Was dołączyć. Kilka lat temu (hale obecnego MS2) złapałem tego bakcykla i nie chcę się z niego wyleczyć :) Większość miejsc jest już tylko na moich zdjęciach. Jeśli jest taka możliwość, to odezwijcie się :)
    dielodz@gmail.com
    Pozdrowienia

    OdpowiedzUsuń
  2. Piękny stary budynek wraz z wyposażeniem, niestety te stare elektrownie nie są już potrzebne, podzielą los parowozów i parostatków rzecznych. Dobrze byłoby uratować choćby budynek Maszynowni i zaadoptować na jakis zbożny cel. Tak stało się z budynkami elektrowni w Gdańsku.

    OdpowiedzUsuń
  3. Witam,
    poszukuję namiaru na zarządcę Elektrowni, w celu zorganizowania tam sesji. Proszę Was o informacje: annamizerska84@gmail.com

    OdpowiedzUsuń
  4. Dzień dobry
    Czy jest możliwość wejścia do elektrownii by zrobić zdjęcia schodów?
    Studiuję konserwację zabytków na studiach podyplomowych w Toruniu i potrzebna są mi do pracy dyplomowej.
    Dziękuję za pomoc

    OdpowiedzUsuń